Mục lục bài viết
Văn hoá doanh nghiệp là gì?
Bạn có thể hiểu nôm na văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ các giá trị văn hóa, tinh thần; đôi khi là nguyên tắc được xây dựng suốt quá trình bắt đầu tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Bên cạnh đó còn có các quan niệm, tập quán, nghi thức truyền thống đã ăn sâu vào hoạt động thường niên. Văn hóa doanh nghiệp sẽ có đôi phần chi phối nếp suy nghĩ, tình cảm cũng như hành vi của mọi thành viên trong quá trình theo đuổi và thực hiện những mục đích chung.
Tưởng chừng đơn giản, nhưng thực chất văn hóa doanh nghiệp có tầm ảnh hưởng to lớn đến mọi khía cạnh của một tổ chức. Từ nhân viên, các mối quan hệ, với đối tác và kể cả khách hàng đều sẽ có sự ảnh hưởng.
Trong xã hội hiện đại ngày nay, văn hóa doanh nghiệp đã và đang chuyển dần từ quy trình trực tiếp vào yếu tố cốt lõi là con người trong giai đoạn kinh tế thị trường 4.0.
Vai trò văn hoá doanh nghiệp
Hầu hết tất cả những “ông lớn” trên thế giới đều chú trọng rất nhiều vào văn hóa doanh nghiệp, được xuất phát từ việc đem đến cho nhân viên và khách hàng những đãi ngộ đặc biệt và độc đáo. Trong khi đó, các doanh nghiệp start-up (khởi nghiệp) cũng dần thay đổi và chuyển dịch để tối ưu được dịch vụ, lợi ích dành cho nhân viên cũng như khách hàng với một mức chi phí hợp lý nhất.
Đã từ rất lâu, các mô hình văn hóa doanh nghiệp nhận thấy được việc lấy con người làm trung tâm là hoàn toàn đúng đắn,. Hơn thế nữa, ngày nay trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, yếu tố con người luôn và sẽ luôn là chìa khóa tạo nên sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp.
Cụ thể hơn, vai trò của văn hóa doanh nghiệp bao gồm:
– Giúp các thành viên hiểu rõ giá trị bản thân đối với doanh nghiệp
– Đem đến sự khích lệ cho mỗi nhân viên, giúp họ làm việc quên đi thời gian
– Tạo nguồn động lực cho mọi hoạt động, đồng thời xây dựng khí thế của cả mỗi một tập thể, phòng ban.
– Giúp cho toàn bộ nhân viên đạt được mục tiêu chung trong doanh nghiệp.
– Giúp mọi người vượt qua được các giai đoạn khó khăn, thử thách của doanh nghiệp.
Các mô hình văn hoá doanh nghiệp
Mô hình văn hoá gia đình – Clan Culture
Đặc điểm chính của mô hình văn hóa gia đình trong một doanh nghiệp được thể hiện ở môi trường làm việc thiện chí, luôn đem đến sự đồng thuận, thúc đẩy những hoạt động công việc mang tính tập thể được tốt hơn. Vì vậy mà mô hình văn hóa gia đình đem đến tinh thần hợp tác cao và hạn chế tối đa sự cạnh tranh so với các mô hình doanh nghiệp còn lại.
Mô hình văn hóa gia đình có tính chất khép kín, thường được áp dụng cho các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, mô hình này thường phổ biến ở các nước Hàn Quốc, Nhật Bản, v.v. Người lãnh đạo trong doanh nghiệp luôn có mong muốn và đòi hỏi sự trung thành đến từ mọi người và bản thân họ cũng có trách nhiệm chăm lo cho toàn thể nhân viên của mình. Thông thường trong mô hình văn hóa gia đình, các nhân viên lớn tuổi, giàu kinh nghiệm sẽ được nắm giữ các vị trí quản lý cấp cao và then chốt, đồng thời có quyền điều hành và quản lý trong tổ chức.
Ưu, nhược điểm của Clan Culture
- Ưu điểm: Đem lại được sự gắn kết giữa các thành viên trong doanh nghiệp nhờ vào lòng trung thành, sự chân thành và giá trị truyền thống.
- Nhược điểm: “Đóng băng” sự sáng tạo và phát triển của những thành viên thuộc thế hệ mới, vì việc chỉ trao quyền cho những nhân sự lớn tuổi, khiến lớp nhân viên trẻ không có động lực để cống hiến hết khả năng của mình cho doanh nghiệp.
Mô hình văn hóa sáng tạo – Adhocracy Culture
Mô hình văn hóa sáng tạo hướng đến việc đem đến cho khách hàng sản phẩm và dịch vụ chất lượng tốt nhất. Điều này khiến lãnh đạo doanh nghiệp phải có định hướng làm việc với một tư duy tiến bộ, sẵn sàng đối mặt với các rủi ro.
Đối với mô hình này, nhân viên trong doanh nghiệp được thoải mái sáng tạo và không ngừng được học tập, mục đích để đổi mới và phát huy được hết năng lực của bản thân trong một môi trường đầy rẫy áp lực và mang tính cạnh tranh cao.
Mô hình văn hóa sáng tạo thường được áp dụng cho các doanh nghiệp lĩnh vực marketing, công nghệ. Đây cũng là một mô hình có cấu trúc đơn giản, không đề cao việc phân chia hệ thống thứ bậc, luôn đặt sự sáng tạo và đổi mới lên hàng đầu. Đây cũng là lý do tại sao mô hình văn hóa sáng tạo được đánh giá là mô hình được ưa chuộng và phổ biến rộng rãi cho các doanh nghiệp trong tương lai.
Ưu và nhược điểm của Adhocracy Culture
- Ưu điểm: Giúp nhân viên phát huy hết khả năng sáng tạo và không ngừng đổi mới, nâng cấp kiến thức, các nhân viên cũng không bị ràng buộc bởi các quy trình, đó là nét đặc trưng của loại hình văn hóa doanh nghiệp này.
- Nhược điểm: Môi trường có tính cạnh tranh cao, nhân viên dễ bị áp lực và thiếu tinh thần khi làm việc nhóm. Để áp dụng mô hình văn hóa sáng tạo, doanh nghiệp phải có kế hoạch truyền thông nội bộ, cùng với chế độ phúc lợi để không gây ra khả năng đứt gãy trong kết nối tập thể.
Văn hoá thị trường (Market Culture)
Trong văn hóa thị trường, mọi yếu tố từ số liệu đến con người đều được đánh giá dựa trên lợi nhuận của doanh nghiệp. Vì vậy, khi áp dụng mô hình văn hóa thị trường, doanh nghiệp sẽ chỉ tập trung chủ yếu vào kết quả mà doanh nghiệp đạt được.
Thông thường, ngôn ngữ được sử dụng trong văn hóa thị trường khá khô khan, các cuộc hội thoại chỉ xoay quanh vấn đề làm sao đáp ứng hạn ngạch và đạt được mục tiêu đã đề ra. Với mô hình văn hóa này sẽ thu hút những người có tính cạnh tranh và có tham vọng của bản thân. Bên cạnh đó, ban lãnh lãnh đạo doanh nghiệp cũng luôn yêu cầu cao và trông đợi nhân viên làm việc tốt trong môi trường áp lực cao.
Ưu và nhược điểm của Market Culture
Ưu điểm
- Nhân viên luôn mang sự nhiệt huyết với công việc.
- Môi trường cạnh tranh tạo động lực cho tất cả nhân viên làm việc chăm chỉ nhằm đạt được mục tiêu của cá nhân nói riêng và doanh nghiệp nói chung.
- Doanh nghiệp chỉ có một mục tiêu duy nhất là tập trung vào lợi nhuận, đây là mục tiêu mà nhân viên có thể nhìn thấy và đạt được
- Áp dụng mô hình văn hóa thị trường thường giúp cho doanh nghiệp dễ dàng có lợi nhuận và thành công.
Nhược điểm
- Nhân viên có thể trở nên căng thẳng, kiệt sức và quyết định nghỉ việc vì họ phải liên tục đi theo mục đích đạt KPI, trong khi đó KPI lại tăng dần theo từng hạng mục nhằm đem lại kết quả tốt nhất cho doanh nghiệp.
- Đối với mô hình văn hóa thị trường, con người không phải là yếu tố cốt lõi mà con người được đi chung với những con số. Vì vậy, khi nhân viên tham gia vào công việc đôi khi đó là một thách thức khi nhân viên không phải là khía cạnh mà doanh nghiệp xem trọng nhất.
- Sự cạnh tranh liên tục mà môi trường này thúc đẩy có thể tạo ra một nơi làm việc không thân thiện.
Văn hoá phân cấp (Hierarchy Culture)
Mô hình văn hóa phân cấp là mô hình tuân theo cơ cấu doanh nghiệp truyền thống. Bao gồm một chuỗi các công việc rõ ràng mà mỗi cá nhân hay phòng ban cần phải thực hiện. Mô hình doanh nghiệp này có sự phân cấp rõ rệt giữa cấp quản lý tách biệt giám đốc điều hành và nhân viên.
Văn hóa phân cách sở hữu cách thức hoạt động cụ thể, với các quy tắc truyền thống như: Quy định về trang phục và giờ làm việc cứng nhắc cũng như hằng hà những quy định ứng xử thuộc phạm vi công ty.
Ưu và nhược điểm của Hierachy Culture
Ưu điểm
- Những quy trình doanh nghiệp được xác định rõ ràng ngay từ đầu dễ dàng đáp ứng được những mục tiêu đề ra.
- Nhân viên biết chính xác những gì họ mong đợi và họ sẽ làm khi làm việc tại doanh nghiệp có mô hình văn hóa doanh nghiệp như thế này.
- Tạo được cảm giác an toàn cho nhân viên khi biết rằng các kỳ vọng và điều kiện làm việc có thể đoán trước được.
Nhược điểm
- Mô hình này lại ưu tiên các thủ tục hơn khía cạnh con người, chính điều này sẽ tạo nên một văn hóa làm việc không được linh hoạt.
- Văn hóa phân cấp không khuyến khích sự đổi mới. Vì vậy, nhân viên cũng không khuyến khích được đề xuất cách làm việc mới để tối ưu hơn.
- Khi thị trường gặp vấn đề, mô hình này không đủ khả năng để phản ứng nhanh với sự thay đổi.
Cách lựa chọn văn hoá doanh nghiệp phù hợp
Xác định giá trị cốt lõi của doanh nghiệp
Giá trị của doanh nghiệp có thể là slogan hoặc một cụm từ mà người sáng lập doanh nghiệp hướng đến, muốn ai đó nghĩ ngay khi tên thương hiệu xuất hiện trong đầu. Đây được xem là những từ ngữ đưa vào hành động, hình ảnh được gắn liền với thương hiệu doanh nghiệp.
Trước tiên bạn phải thể hiện được giá trị doanh nghiệp nằm gói gọn trong những từ ngữ phù hợp trước khi tập trung vào những vấn đề to lớn hơn như giành sự tin tưởng của khách hàng dựa vào cách tiếp cận truyền thống, tìm cách mở ra nhiều thị trường mới. Ý thức được việc doanh nghiệp của bạn mới thành lập, nơi mọi người đều cần có tiếng nói cũng như có tinh thần gắn bó với doanh nghiệp.
Thiết lập các mục tiêu thực tế trong văn hóa doanh nghiệp
Các mục tiêu xung quanh văn hóa doanh nghiệp phải đáp ứng được các yếu tố: Hòa nhập, đa dạng và chia sẻ được các giá trị.
Ngay từ ban đầu, nhà sáng lập doanh nghiệp cần xem xét được lý do tại sao mình thành lập doanh nghiệp cũng như đem đến sứ mệnh gì và mong muốn đạt được điều gì. Văn hóa doanh nghiệp phải phản ánh được các mục tiêu với thông điệp tích cực cũng như truyền cảm hứng được cho các cộng sự trong nội bộ hoặc kể cả khách hàng.
Thu hút nhân viên tham gia vào quy trình
Doanh nghiệp cần thu thập những phản hồi để hình thành nên văn hóa doanh nghiệp, nhờ vào việc để các nhân viên tham gia khảo sát. Hãy lưu ý việc các thông tin khảo sát từ những người nhân viên của mình được đặt ẩn danh để nhận được phản hồi thực tế từ chính các cộng sự, để các cộng sự có thể chia sẻ một cách thoải mái và chân thành.
Giải pháp cải thiện văn hoá doanh nghiệp
Để cải thiện văn hóa doanh nghiệp, việc cần làm đầu tiên là vạch ra từng mục tiêu cần thực hiện. Sau đó, hãy nghĩ về ý nghĩa và giá trị của những mục tiêu đó đối với doanh nghiệp, tổ chức. Nhà sáng lập nên cố gắng đi tìm một định nghĩa duy nhất với đặc điểm đầu tiên cho định nghĩa đó phải thể hiện được là sự trung thực.
Đừng quên nghĩ về những thay đổi trong văn hóa doanh nghiệp của bạn. Quản lý sự thay đổi là một trong những vấn đề quan trọng nhằm cải tiến mô hình doanh nghiệp, tất nhiên một sự thay đổi đều có thể định hình lại văn hóa doanh nghiệp theo hướng tích cực hoặc tiêu cực, nhưng doanh nghiệp phải bước tiếp và đón nhận thử thách mới, như vậy mới nhận thấy được rằng, yếu tố nào sẽ phù hợp mô hình văn hóa doanh nghiệp mình.
Kết luận
Hy vọng rằng, với những thông tin trên, bạn đã có thể nắm rõ hơn về 4 mô hình văn hóa doanh nghiệp phổ biến hiện nay. Bạn có thể xem xét tính cách và đặc điểm của bản thân, cũng như qua quá trình phỏng vấn văn hóa doanh nghiệp, sẽ tìm được môi trường làm việc phù hợp với bản thân để bạn sẵn sàng làm việc, gắn bó và cống hiến lâu dài.
Nếu bạn muốn nhân viên, các đội nhóm trong công ty biết được cách xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiệu quả và có những kỹ năng mềm để thuyết phục khách hàng, LIÊN HỆ với người hỗ trợ của GOEN, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn hàng tá công cụ hữu ích hỗ trợ cho việc phản biện của bạn. Khi tham gia buổi tư vấn, bạn còn 100% nhận được ưu đãi thực hiện bài đánh giá năng lực miễn phí cho 05 nhân sự trong công ty. Tất cả buổi tư vấn đều MIỄN PHÍ !
